×
Andere dieren - rat

Opvoeding

 

 

Inleiding

 

Ratten leven niet graag alleen. Het zijn groeps-dieren. Toch kom het regelmatig voor dat mensen slechts 1 rat hebben. Omdat de andere is overleden of omdat ze verkeerd zijn voorgelicht. "Kan ik er zomaar een nieuwe bijzetten?" is dan ook een veel gehoorde vraag. Het antwoord is: meestal wel. Maar hoe pak je dat aan? Hieronder leg ik dat uit. Ik ga uit van een 1 op 1 introductie, maar de tips gelden ook voor het introduce-ren van 1 of meer ratten in een groep.

Introduceren van ratten gaat het beste (geldt met name bij mannetjes) als de nieuweling jong is, tot een week of 12. Daarna kan de oudere rat de nieuwe als concurrentie zien en dan is het vaak lastiger (maar niet onmogelijk) om ze samen te zetten.

TIP! Als je eenzame rat ouder is dan een jaar, overweeg dan eens of het niet beter is om gelijk 2 rittens te nemen. Mocht er onverhoopt toch iets mis gaan, dan hebben ze elkaar nog. Bovendien zal de oudere rat niet zo speels meer zijn en kunnen de kleintjes nog lekker met elkaar ravotten. Tot slot is de kans heel groot dat de oudere rat veel eerder overlijdt dan de nieuwe en dan zou je weer van voren af aan moeten beginnen.

 

Maak je geen zorgen

 

Veruit de meeste introducties verlopen moeiteloos. Het is niet nodig om van tevoren van het ergste uit te gaan. Begin simpel en zonder al teveel poespas. Maak de kooi van de oudere rat schoon. Laat vervolgens de twee aan elkaar snuffelen op neutraal terrein. De bank bijvoorbeeld. Zorg wel dat er weinig afleiding is, zodat ze elkaar wel echt opmerken. Als de bank te interessant is, zet ze dan eens in de badkuip of het halletje (mits het daar niet tocht!).

Gaat dat goed, zet dan het jonkie in de kooi. Laat hem rond-snuffelen, zodat hij weet waar het eten en drinken is en waar hij eventueel naartoe kan gaan als hij belaagd wordt. Zet na ongeveer een kwartiertje de oudere erbij. Blijf er nu wel even bij! Hou een plantenspuit in de aanslag, want daarmee kun je het snelst (en het meest veilig voor je eigen vingers) ingrijpen als er gevochten wordt.

 

Ze vechten!!

 

Ingrijpen of niet? Vechten hoort er op zich bij. Ook piepen hoeft nog geen aanleiding te zijn om in te grijpen. Je loopt daarmee alleen maar het risico dat de twee geen kans krijgen rangorde te bepalen en dan zullen ze tot in einde van dagen blijven vechten - en jij ingrijpen. Bekijk nauwkeurig hun gedrag. Wil de oudere het jonkie echt pijn doen of probeert hij hem alleen op zijn plek te wijzen? Krijgt het jonkie de kans zich te onderwerpen?

Zeker aanleiding om in te grijpen is bloed. Als een van de twee - en meestal is het jonkie het slachtoffer - een wond heeft moet je ingrijpen. Er zijn blijkbaar meer maatregelen nodig om deze introductie te laten slagen.

 

Extra maatregelen

 

Wat kun je allemaal doen om de introductie meer kans van slagen te geven? Daarvoor moeten we kijken naar rattengedrag.

  1. De eerste punten die gescoord kunnen worden zijn niet jouw taak, maar die van de fokker. Het is erg belangrijk dat het ritten weet hoe het moet communiceren. Veel fokkers halen een moedertje uit de groep om te werpen. Dat kan op zich geen kwaad, zolang die fokker ze maar weer terug in een groep zet als de oogjes open zijn (week of 2). Op die manier leren ze van hun pleegtantes bijvoorbeeld hoe je je moet onderwerpen. Die socialisatie is dus erg belangrijk.
  2. Ratten herkennen hun groepsgenoten aan de geur. Een andere geur kan een verdedigende reactie oproepen (en de beste verdediging is de aanval) Het scheelt dus als ze hetzelfde ruiken. We kunnen dat bereiken met een speciaal middeltje, bedoeld voor fretten dat in de dierenspeciaalzaak te koop is. Maar het kan ook heel goed met bijvoorbeeld een druppeltje vanille-aroma in de nek. Bijvoorbeeld van Baukje, bedoeld voor in de taart. Ze zullen elkaar dan niet direct als groepsgenoten zien, maar ze zullen ook geen "rivaliserende groepsgeur" kunnen herkennen en dat houdt de agressie in toom. Tegen de tijd dat de geur weg is (vaak ruiken ze na 2 weken nog heerlijk zoetig) hebben ze een gezamenlijke groepsgeur aangenomen.
  3. Territoriumgedrag. Ook dat kunnen we onderdrukken. Als de introductie niet meteen goed verloopt, maak dan de kooi grondiger schoon. Gebruik schoonmaakmiddelen die sterker ruiken (wel goed naspoelen), zodat de kooi helemaal niet meer "eigen" ruikt voor de originele bewoner. Richt hem vervolgens anders in dan normaal. Hang er een nieuw hangmatje in, gebruik even een ander voerbakje met veel extra lekkers, leg wat schone kartonnen doosjes of wc rolletjes in het hok. Kortom, creëer een compleet nieuwe omgeving. Niet alleen zal de oudere rat "zijn" plekje minder gaan verdedigen, hij wordt bovendien afgeleid door al het nieuws dat nu te ontdekken valt! Kleine rittentjes kunnen zich trouwens ook mooi verstoppen in lege keukenrollen. Een volwassen rat kan daar namelijk niet bij.

 

Het lukt nog niet.

 

Een enkele keer komt het voor dat een rat echt geen andere rat accepteert. Je oudere rat is dan helaas gedoemd een kluizenaarsleven te leiden. Niet leuk, maar soms is het gewoon niet anders. Geef hem dagelijks extra veel aandacht. Voor de nieuwe is het fijn als je dan twee jonkies hebt genomen, zodat ze elkaar nog hebben. Ook een mogelijkheid is het, om van tevoren met de fokker af te spreken dat hij het jonkie terug neemt als de introductie niet goed verloopt. Je moet dan wel zo sterk zijn om afscheid te kunnen nemen van dat schattige koppie, maar vaak is een goede fokker wel bereid zo'n afspraak met je te maken. Hij/zij kan het ritten dan opnieuw bemiddelen.

Een ander geval is het wanneer in een groep 1 rat de nieuweling niet accepteert. Als de rest niet moeilijk doet, zet dan je vechtende rat een nachtje alleen, zodat het ritten in ieder geval de rest van de groep en de kooi kan leren kennen. Grote kans dat het morgen beter gaat.

Wat soms ook voorkomt, helaas, is dat een volwassen rat een ritten plotseling dood bijt. Een ware nachtmerrie. Gelukkig komt het niet vaak voor. Als het toch gebeurt, dan heb je maar 1 troost: je had het waarschijnlijk niet kunnen voorkomen, want zoiets gaat heel snel. Ingrijpen is er al niet meer bij. Vaak zie je dat dit gebeurt bij een rat die zijn hele leven alleen heeft geleefd en een ritten dat net uit het nest komt (4 tot 7 weken). Voor zo'n klein hummeltje is een beet makkelijk fataal. Dit komt echt zeer zeldzaam voor, maar misschien is het wel jouw angst. Bijvoorbeeld omdat je dat van iemand hebt gehoord of zelf hebt meegemaakt. Om het te voorkomen kun je alleen zorgen dat het ritten niet zo heel piepklein meer is (maar ook niet te oud, anders wordt het misschien als concurrentie gezien). Lichaamsomvang, en dus de mogelijkheid om een lelijke beet te overleven, zijn belangrijker dan leeftijd. Als dit gebeurt, probeer het dan niet nog eens. Je rat kan het simpelweg niet aan.

 

Tot slot

 

Aan het slot van dit stuk wil ik terug komen op het begin: maak je geen zorgen! Meestal gaat een introductie moeiteloos. Begin niet meteen met teveel omhaal, want wellicht maak je daarmee je ratten alleen maar onzekerder. Laat de gruwelverhalen je er ook niet van weerhouden een nieuweling te introduceren bij een eenzame rat. Ja, het kan voorkomen dat een introductie niet lukt of zelfs gruwelijk fout af loopt. Maar die kans is zo klein dat het echt de moeite loont om gewoon te proberen!