Het leuke bij de voortplanting van cavia's is dat de jongen zogenaamde nestvlieders zijn. Dit houdt in dat ze al binnen een paar dagen vast voedsel tot zich kunnen nemen, rondrennen en er uit zien als een miniatuurcavia.
Omdat het zeugje al zeer snel na de geboorte weer in oestrus komt en gedekt kan worden kan een zeugje wel tot 15 jongen per jaar voortbrengen.
Moederloze jongen kan men gemakkelijk grootbrengen met de fles met Nutri-Soja (babyvoeding) als voeding, dit moet opgewarmd worden tot 38,0 C.
Geslachtsrijp:
beer: 2 - 2 ½ maand
zeug: 1 - 1 ½ maand
Bij een nestje cavia's is het aangeraden de beertjes met 4 weken leeftijd bij de mama weg te halen omdat ze anders zeker aan 5 weken hun mama kunnen dekken.
Fokrijp:
zeug: 4-5 maanden
Draagtijd:
65 dagen gemiddeld
Nestgrootte:
3-5 jongen
Geboortegewicht:
70-120g
Speenleeftijd:
21-28 dagen
Volwassen gewicht:
beer: 950-1200g
zeug: 700-850g
Temperatuur:
37.5 - 39.5 0 C
Levensduur:
tot 10 jaar
Mocht u besluiten een nestje te fokken, dan zijn er een aantal belangrijke dingen die u moet weten:
Na de dekking zult u in eerste instantie niets merken aan de zeug. Het eerste teken van zwangerschap is het uitblijven van de bronstigheid, 15 tot 18 dagen na de dekking. Na 3 weken zullen ervaren fokkers lichte zwellingen in de buik kunnen voelen. Vanf 4-5 weken zal de zeug behoorlijk in gewicht gaan toenemen. Als cavia's tijdens de zwangerschap afvallen is dit een teken van ziekte, zwangerschapsvergiftiging of dode vruchten. Ga dan naar een dierenarts! De zwangerschap duurt 68 - 70 dagen en gedurende die periode heeft het zeugje meer vit C en voeding nodig. U kunt de jongen voelen bewegen vanaf de 48ste dag. De bevalling verloopt meestal probleemloos. De jongen komen volledig behaard en met open oogjes ter wereld. Tijdens de bevalling zit de moeder gehurkt en trekt als het ware het jong naar buiten. De jongen zitten in een vlies en het is van levensbelang dat de moeder dit vlies zo snel mogelijk kapot bijt, zodat het jong vrij kan ademen. Het komt wel eens voor dat de moeder dit niet doet, hetzij door onervarenheid, hetzij omdat er twee jongen te snel achter elkaar worden geboren en ze zich maar met een kan bezighouden. Als u dit ziet zorg dan dat u het vlies zo snel mogelijk van het jong afhaalt, anders zal het stikken. De moeder is vrij ruw met haar pasgeboren jong. Ze duwt en trekt eraan en zal het zeer hardhandig gaan likken.Op deze manier wordt het jong opgestart. Mocht de moeder om wat voor reden dan ook zich niet bekommeren om het jong, dan zult u de taak van de moeder moeten overnemen. Neem een handdoek en wrijf het jong droog, ga niet super voorzichtig te werk, dat doet de moeder ook niet. Als de jongen geboren zijn zal ook de moederkoek afkomen. Haal deze niet weg, de cavia zal hem geheel of gedeeltelijk opeten. In de moederkoek zitten belangrijke stoffen voor de melkproduktie. De melkproduktie komt vrij snel na de bevalling op gang (soms al voor de bevalling). Soms kan het wel enkele uren duren. Vrij snel na de bevalling huppelen ze al rond en vanaf de eerste dag eten ze al vast voedsel. Ook zogen ze bij hun moeder. Na 3 - 4 weken kunt u ze bij de moeder weghalen. De zoogperiode is dan voorbij en de mannetjes zijn dan al vaak geslachtsrijp.
Beertjes zullen de pasgeboren jongen geen kwaad doen, haal hem echter bij het zeugje weg voor de bevalling. Het zeugje is gelijk na de bevalling weer bronstig en zal zich door het beertje laten dekken. Het is een veel te zware belasting voor het zeugje om weer onmiddellijk drachtig te raken. Twee nestjes per jaar is meer dan genoeg. Is het beertje inmiddels langer dan 4 weken geleden gecastreerd, dan mag hij gewoon bij de bevalling zijn.
Het is verstandig om niet meer met uw zeugje te fokken als ze de leeftijd van 4 jaar heeft bereikt. Voor een beer geldt een leeftijd van 5 - 6 jaar.
Als het zeugje stil in een hoekje zit met de haartjes rechtop en slecht of niet meer eet, dan is dit een teken dat er iets niet in de haak is. Ga zo snel mogelijk naar de dierenarts. Het is zeer waarschijnlijk dat het zeugje zwangerschapsvergiftiging heeft. De prognose is dan helaas niet goed. De kans op zwangerschapsvergiftiging wordt vergroot door overgewicht( te dikke zeug), maar soms ook door voedingstekort, stress en ziekte.
De dierenarts kan een aantal middelen geven om de zwangerschapsvergiftiging te bestrijden, maar zelden is de behandeling succesvol.
Dystocie
Dit komt voor als de jongen te groot zijn, of fout liggen, bij onvoldoende ontsluiting, onvoldoende persweeën en misvormde jongen. Als de zeug meer dan 20 minuten continu perst, of als er na 2 uur persen met tussenpozen, nog geen jong is, dan is het goed mogelijk dat er sprake is van dystocie. Ga onmiddellijk naar de dierenarts. Deze zal haar een middel geven om de weeën op te wekken. Als er na 15 tot 30 minuten nog steeds geen bevalling heeft plaatsgevonden, is een keizersnede de enige oplossing. Als de zeug nog in goede conditie is, heeft deze operatie een goede kans van slagen. Is het dier uitgeput en ziek, dan wordt de operatie meestal gezien als een kans om in ieder geval de jongen levend ter wereld te brengen.
Pijnlijke tepels
Als een zeugje erg veel jongen heeft en te weinig melk, kunnen de tepels, door het zuigen van de jongen, heel pijnlijk worden. Ze zal piepen van de pijn als de jongen trachten te zogen en ze kan weigeren om ze nog te laten drinken. De tepels zijn erg groot en de uiteindes zijn rood en gezwollen. U kunt de tepels enkele keren per dag insmeren met uierzalf, dit kan geen kwaad voor de jongen. Indien nodig, moet u de jongen bijvoederen.
Ontstoken melkklieren
De melkklieren zijn gezwollen en rood en voelen warm aan. De ontsteking wordt veroorzaakt door een bacteriële infectie. De dierenarts zal u een antibioticakuur meegeven en een zalf om de tepels mee in te smeren.
Verstoten jongen en wezen
Soms komt het voor dat de moeder haar jongen verstoot, of de moeder overlijdt tijdens de bevalling. De kleintjes moeten toch gevoed worden. Het beste voor de kleintjes is een pleegmoeder, er gaat niks boven moedermelk en moederwarmte. Heeft u toevallig nog een zogende zeug, haal dan haar jongen even bij haar weg. Zet de weesjes bij de jongen zodat ze dezelfde geur krijgen. Zet dan voorzichtig de weesjes bij de pleegmoeder. U zult snel genoeg zien of ze de weesjes accepteert. Als alles goed gaat kunt u haar eigen jongen ook weer bij haar zetten. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat de pleegmoeder teveel jongen moet verzorgen. Heeft ze zelf al meer dan 3 jongen, zet er geen weesjes bij. Heeft u niet de beschikking over een pleegmoeder, bel ons dan, misschien kunnen wij u helpen aan een pleegmoeder.
Is er geen pleegmoeder beschikbaar, dan zult u de cavia's met de hand moeten grootbrengen. Gebruik hiervoor een vervangende moedermelk, verkrijgbaar bij de dierenspeciaalzaak. De melk moet op lichaamstemperatuur gegeven worden (38.5 graden) De slikreflex van de kleintjes is nog niet goed ontwikkeld, daarom moet u heel voorzichtig zijn met het voeden. Als het diertje een te grote slok ineens binnenkrijgt kan dat in de longen terechtkomen en kan het caviaatje stikken. Voeder met een pipet of 1 ml spuitje. De eerste dagen zal het dier genoeg hebben aan 1ml per keer. U moet iedere 2 uur voeden, ook 's nachts. Na het voeden moet u met een wattenstaafje, gedrenkt in lauw water, de onderbuik van de kleine masseren. Zo stimuleert u de stoelgang. Het is van belang dat de kleintjes warm liggen. Na de eerste week kunt u volstaan met voeden om de 3 a 4 uur. De caviaatjes zullen dan ook wat meer drinken, zo'n 2 tot 3 ml per keer. Hoewel cavia's al vrij snel vast voedsel gaan eten, is het toch van belang om ze zeker 2 tot 3 weken te voeden met vervangende moedermelk. Mocht de kleine cavia last hebben van darmkrampjes, geef hem dan wat venkelthee te drinken. Ook kunt u in dit geval de melkpoeder aanmaken met venkelthee.
